Verlichting..

Gebruikersavatar

Onderwerp auteur
Biancab
400-600
400-600
Berichten: 587
Lid geworden op: 15 mar 2008 19:17
Locatie: Lisserbroek

Verlichting..

Bericht door Biancab »

Eén van de onmisbare zaken boven ons aquarium is een geschikte verlichting!
Dankzij deze verlichting zijn we in staat het "onder-water- leven" van onze vissen en planten gade te slaan.
Toch tast nog menig aquariaan in het duister wanneer men praat over verlichting.
Waarschijnlijk omdat het niet eenvoudig is om, op een voor iedereen verstaanbare manier, dit onderwerp uit de doeken te doen.

In een zoetwateraquarium is de juiste verlichting afhankelijk van de inhoud van ons aquarium.
Aquaria met hoofdzakelijk vissen kunnen best niet te sterk verlicht worden.
Hierdoor zullen de vissen zich niet meer op hun gemak voelen.
Het spreekt voor zichzelf dat zo een aquarium best beplant wordt met minder licht behoevende planten.
De juiste keuze van het licht is dus vooral belangrijk voor een goede plantengroei.
Planten hebben de energie van het licht nodig om de voor hun stofwisseling noodzakelijke koolhydraten aan te maken.

1. Belichtingssterkte.
De lichtbehoefte van onze aquariumplanten wordt meestal overschat!
In de tropen schijnt ook niet elke dag de zon.
Zowel te weinig of te veel licht heeft een negatieve invloed op onze aquariumplanten.

Te veel licht.
De planten verbruiken sneller hun voedingsstoffen.
We moeten dus regelmatiger bijmesten om ze niet te laten verkommeren.
Een sterkere belichting veroorzaakt ook een sneller verbruik van CO2, waardoor de pH-waarde gevaarlijk hoog kan oplopen.
Dit kan gemakkelijk onder controle gehouden worden met een CO2-installatie.
Het gebruik ervan is dan ook aan te raden bij sterk belichte aquaria.

Te weinig licht.
Bij een te zwakke belichting worden bij stengelplanten de afstanden tussen de bladkransen naar boven steeds groter.
Rode planten verliezen hun decoratieve kleur en worden groen.

2. Hoeveel licht?
De verlichting van ons aquarium moet zowel voor onze vissen als planten geschikt zijn.
Vissen leven in de natuur hoofdzakelijk in beschaduwde gebieden.
Bij een te felle verlichting reageren ze schuw en verbleken de kleuren.
Wensen we toch enkele vissen samen te houden met licht minnende planten dan zorgen we best voor enkele beschaduwde plekjes d.m.v. drijfplanten of overhangende kienhoutwortels.

De meeste planten kunnen zich binnen bepaalde grenzen aanpassen aan de lichtomstandigheden.
Naar gelang de herkomst kunnen we voor de individuele plantensoorten spreken van kleine, middelgrote, grote en zéér grote lichtbehoefte.
De behoefte wordt opgegeven in watt (W) of lumen (lm) per liter.

klein 20-25 lm/l 0,2-0,3 W/l
middelgroot 25-35 lm/l 0,3-0,5 W/l
groot 40-60 lm/l 0,6-0,8 W/l
zeer groot > 60 lm/l > 0,8 W/l

Lumen per watt is een maat voor het lichtrendement en vertelt ons hoeveel licht een lamp uit 1 watt kan halen.
Dit verschilt sterk naar gelang het lamptype.
Hoe hoger de lumenstroom, des te feller zien we ze schijnen.
Een aquarium moet dus afhankelijk van de aanwezige planten verlicht worden met 20-60 lm/l of met 0,3 tot 0,8 W/l.

Tip!
Om het evenwicht in het water niet te verstoren mag men nooit alle lampen tegelijk vernieuwen!
Het is aan te raden tussen de vernieuwingen minimaal 4 weken te wachten.

Tip!
Het lichtvermogen in jouw aquarium kan je verhogen door lampen met meer lichtrendement te gebruiken en door reflectoren aan te brengen voor een optimale weerkaatsing.

3. Lichtkleur.
Daglicht ziet er wit uit maar bestaat in werkelijkheid uit verschillende kleuren.
De kleuren die erin aanwezig zijn kunnen we zien in een regenboog.
De kleuren worden bepaald door de verschillende golflengten van het licht.
Licht met lange golven komt over als rood, licht met korte golven als blauw.
Bij de fabricage van lampen kan men er voor zorgen dat ze de verschillende kleuren met een verschillende intensiteit uitstralen.
Dit noemt men "het spectrum".


Welk spectrum voor onze aquariumplanten?

Vroeger ging men er van uit dat planten voornamelijk van blauw en rood licht hielden.
Op basis daarvan werden speciale plantenlampen ontwikkeld (GroLux, Fluora, Aqua Glo, …).
Uit recent onderzoek blijkt dat planten een breed spectrum weten te waarderen, maar een duidelijke stofwisselingstoename vertonen in het oranje en rode deel.
Bij algen ligt het activiteitsmaximum in het blauwe deel.
(zie onderstaande grafiek)

Welke kleuren moet een goede lamp hebben?

Er zijn bepaalde criteria waaraan onze lampen moeten voldoen.

"Veel oranjerood en weinig blauw in het spectrum."

Planten kunnen wennen aan een bepaalde lichtkleur.
Eénmaal gewend aan een bepaald spectrum (zie afbeelding hieronder..) kunnen ze zich nadien moeilijk aanpassen waardoor ze de bladeren verliezen.
Dit is wat er voornamelijk gebeurd bij de aankoop van nieuwe planten.
Deze omschakelingsperiode die voor de planten grote gevaren inhoudt, kan 1 á 3 maanden duren.
Gooi uw nieuwe planten dus niet te snel in de vuilniszak.

Straallampen zoals GroLux en Aqua- of Power-Glo kunnen wegens de onnatuurlijke kleurweergave en wegens het grote aandeel blauw en het daaraan verbonden gevaar voor een algenplaag niet langer aanbevolen worden.
Deze lampen werden bij de ontwikkeling getest op algen en niet op waterplanten!


Overzicht van de meest aangeboden lampen.

Aan de hand van een voorbeeld maken we dit even duidelijk.

Een aquarium van 500 liter (lengte = 1,75 m) wordt straks beplant met licht hoevende planten en voorzien van enkele schuilplaatsen voor de weinige visjes die er zullen in leven.
Uit ons eerste tabelletje kunnen we afleiden dat we ongeveer 500 liter X 50 lumen/l = 25.000 lumen boven onze bak moeten krijgen.
We gebruiken uiteraard enkel plantvriendelijke lampen met warm licht en hoog lichtrendement.

2 x Philips Warm extra /82 (58 W) = 2 x (89.7 lm/W x 58 W) = 10.406 lm
2 x Philips Warm /83 (58 W) = 2 x (89.7 lm/W x 58 W) = 10.406 lm
1 x Philips Warm deLux /92 (58 W) = 1 x (64.7 lm/W x 58 W) = 3.753 lm

Deze combinatie brengt ons zeer dicht (24.565 lm) bij onze genoemde waarde en moet voldoen voor ons aquarium.
Deze waarde is enkel juist wanneer we het lichtrendement van onze lampen volledig benutten, dus met reflectoren!

4. Belichtingsduur.
Een dag in de tropen duurt ongeveer 12 uur.
Dit betekent niet dat de zon er ook 12 uur volop schijnt.
De eerste en de laatste uren schijnt de zon met minder energie, waaruit we kunnen concluderen dat 10 tot 12 uur verlichting op ons aquarium ruimschoots volstaat.
Meer dan 12 uur doet meer kwaad dan goed!

Tip!
Met een tijdschakelaar kunnen we het dag/nachtritme perfect regelen.
Om na de dagelijkse sleur nog even te genieten van het aquarium stellen we de tijden bijvoorbeeld in van 11.00 tot 23.00 uur.

Tip!
Ook in de tropische gebieden is het wel eens "een betrokken tot zwaar betrokken dag met kans op regen".
We kunnen de groei van onze planten stimuleren door af en toe eens een slecht weer na te bootsen.
Hiervoor schakelen we enkele uren tot maximaal één dag 1 á 2 lampen uit.

5. Lichtbronnen.
Er zijn enkele mogelijkheden om ons aquarium te verlichten.

Zonlicht.

Goedkoop en natuurlijk, maar moeilijk te doseren.
Algen doen spoedig hun intrede en in de zomer wordt het water te warm.

Gloeilampen.

Niet aan te raden vanwege hun grote stroomverbruik, lage lichtrendement, korte levensduur, sterke warmteafgifte en ongelijkmatige belichting.
Hun licht bevat wel een groot aandeel rood dat de groei bevordert en plaatselijk zijn ze dus wel te gebruiken.
Altijd waterdichte fittings gebruiken!

TL-buizen.

Voor aquaria tot 50 cm diepte de best geschikte verlichtingsbron!
Deze lampen bieden een laag stroomverbruik tegenover een hoog lichtrendement, een geringe warmteontwikkeling in vergelijking met alle andere en een goede kleurweergave bij de juiste keuze (tabellen).
Daarenboven hebben ze een lange levensduur!
Volgens de fabrikant tot 7500 uur, wat zou betekenen dat men ze in een aquarium met normale verlichtingsduur (12 uur) slechts om de 21 maanden zou moeten vervangen.
Dit kan men toepassen in een cichlidenaquarium met zeer weinig planten, maar niet in de "Hollandse plantenbak".
Op één jaar tijd is het aan te raden alle lampen minstens éénmaal te vervangen!

HQL & HQI.

In vergelijking met de TL-buizen bieden ze vele nadelen!
Duur in aanschaf, dure reservelampen, korte levensduur, laag lichtrendement, slechte kleurweergave en grote warmteontwikkeling.
Door het gebundeld licht zijn ze wel toe te passen in aquaria die dieper zijn dan 50 cm.
Bij gebruik van deze lampen in een beplant aquarium is het noodzakelijk de meest licht behoevende planten direct onder de lamp te plaatsen.

6. Besluit.
Voldoende verlichting en een goed spectrum zullen onze planten zeker op prijs weten te stellen.
Denk er echter aan dat de pH-waarde van het aquariumwater gemakkelijker kan schommelen bij veel licht.
Een regelmatige controle en toevoer van CO2 zijn dus zeker aan te raden.
Het verbruik van voedingsstoffen neemt eveneens toe naarmate de verlichting sterker wordt!
Dus, regelmatig bijmesten!

Een te zwakke verlichting is ook niet altijd de reden waarom de planten niet gaan groeien!
Controleer steeds de planten die niet willen groeien en tracht hun eisen te achterhalen.
Zijn het enkel en alleen de licht minnende soorten die het laten afweten dan schort er inderdaad iets met de capaciteit van de lichtbronnen.
Nooit alles in één keer aanpassen!


Afbeelding

Bron: http://www.kara-inci.nl
Grtzz Bianca


*******************************************************
Trek wel een duikpak aan en maak van mijn huis een aqua...

Gebruikersavatar

Kees Zuid-Holland
Oud teamlid
Oud teamlid
Berichten: 8484
Lid geworden op: 27 okt 2007 23:50
Locatie: Hendrik Ido Ambacht

Re: Verlichting..

Bericht door Kees »

Mooi artikel.
Complimenten.
Just A Traveller In Time
Keessies bakkie

Gebruikersavatar

Coby

Re: Verlichting..

Bericht door Coby »

Super Bianca, en weer heel leerzaam. :D

Gebruikersavatar

Kevin Noord-Brabant
Hoofdbeheerder / oprichter
Hoofdbeheerder / oprichter
Berichten: 6842
Lid geworden op: 19 okt 2007 09:37

Re: Verlichting..

Bericht door Kevin »

Super weer hoor, waar haal je de tijd vandaan of was je weer afleiding aan het zoeken.

In iedergeval een sticky waard.
Groetjes Kevin.

Doe het zelf achterwand

Gebruikersavatar

Roderick
400-600
400-600
Berichten: 528
Lid geworden op: 12 feb 2008 20:28
Locatie: noordwijk

Re: Verlichting..

Bericht door Roderick »

lekker veel info heel netjes
Groetjes Roderick
Afbeelding

Gebruikersavatar

PygoMania
0-200
0-200
Berichten: 156
Lid geworden op: 02 jan 2008 21:36
Locatie: somewhere outhere

Re: Verlichting..

Bericht door PygoMania »

goed bezig geweest Bianca!! Klassewerk :D
i'm the Bengel gotta love me!!!

Gebruikersavatar

richards
0-200
0-200
Berichten: 70
Lid geworden op: 07 nov 2007 11:30

Re: Verlichting..

Bericht door richards »

Interessant stukje.

Gebruikersavatar

Dweepmaster
0-200
0-200
Berichten: 58
Lid geworden op: 20 okt 2008 21:41

Re: Verlichting..

Bericht door Dweepmaster »

Hey,

Interessant artikel, petje af. Alleen zit ik nog met een vraagje, ik heb namelijk een tanganyikabak van 160x50x50. Ik ga hem binnenkort opnieuw indelen en wilde ook meteen een nieuwe lichtkap maken, die vraag staat overigens onder zelfbouwprojecten. Maar goed de vraag is, ik heb nu 1x sera bluesky en 1x sera plantcolor, beide 36 watt. Denk dat het te weinig is, maar wat denken jullie ervan? In de nieuwe bezetting van de bak, wil ik graag een bosje V. Spiralis en een paar anubias. Hoeveel en welke lampen zal ik erbij nemen? Bijvoorbeeld 2 x philips 860 of is dat teveel??

DAnk jullie wel alvast

Gebruikersavatar

Onderwerp auteur
Biancab
400-600
400-600
Berichten: 587
Lid geworden op: 15 mar 2008 19:17
Locatie: Lisserbroek

Bericht door Biancab »

ik zelf heb momenteel mijn 160 bak maar op 1 lamp draaien. dit kwam omdat mijn andere 2 lampen de travo kapot van gegaan is en ik deze nog moet aansluiten.

maar ik moet zeggen ik ondervind totaal geen problemen dat hij maar op 1 lamp draaid, planten doen het prima en vissen stellen het zeer opprijs.

dus ik zou zeggen, probeer het en kijk wat het resultaat is je kan er altijd nog een kleine lamp of spot in zetten..
Grtzz Bianca


*******************************************************
Trek wel een duikpak aan en maak van mijn huis een aqua...

Gebruikersavatar

Hanomag
0-200
0-200
Berichten: 47
Lid geworden op: 08 jul 2011 17:10

Re: Verlichting..

Bericht door Hanomag »

Leuk onderwerp om te behandelen. Ik ben zoekende naar de juiste led-verlichting voor een plantenbak. Ik heb veel plantenvriendelijk licht nodig. Wioe kan me verder helpen????

Gebruikersavatar

Blackwolf-nl
0-200
0-200
Berichten: 124
Lid geworden op: 12 jun 2011 22:26
Locatie: Dokkum

Re: Verlichting..

Bericht door Blackwolf-nl »

Hanomag schreef:Leuk onderwerp om te behandelen. Ik ben zoekende naar de juiste led-verlichting voor een plantenbak. Ik heb veel plantenvriendelijk licht nodig. Wioe kan me verder helpen????
denk dat je aan de hand van dit artikel mag concluderen dat je de zelfde berekening kan aan houden qua lumen voor leds ( de gewone standaard leds)
als je goede led verlichting wil kan ik je wel een adres geven via PB, goedkoper kan echt haast niet.

Gebruikersavatar

Rody
Oud teamlid
Oud teamlid
Berichten: 4673
Lid geworden op: 10 sep 2010 12:10
Locatie: Wijk bij Duurstede

Re: Verlichting..

Bericht door Rody »

Je moet niet alleen naar de lumen kijken bij de leds, kijk maar eens naar een willekeurige Arcadia TL bijv.
Dat spectrum zit niet in de standaard (witte) leds zoals wij ze kennen.
Ze zijn er uiteraard wel, maar duurder dan TL, daarentegen verbruiken ze natuurlijk wel weer minder.
Het hele fenomeen led verlichting is heel erg in opkomst maar zeker nog niet op het punt waar het zou moeten zijn.
Wil je het als "kijklicht" gebruiken dan kan je de meest simpele led's gebruiken en hoef je alleen maar naar de lumen te kijken, wil je dat er planten op groeien dan komt er meer bij kijken.
Opeens weet je het, je wordt aquariaan.
----------------------------------------------------
BubbaGump Co.
Onderwaterpret
Wijk (bij Duurstede) aan zee

Gebruikersavatar

ThaJaX
0-200
0-200
Berichten: 28
Lid geworden op: 22 jul 2014 15:50

Re: Verlichting..

Bericht door ThaJaX »

Kijk weer een heel stuk wijze over de verlichting.
Echter nog 1 vraag waar ik met wat zoekwerk op het forum geen antwoord heb gevonden.

Als tip wordt gegeven

Ook in de tropische gebieden is het wel eens "een betrokken tot zwaar betrokken dag met kans op regen".
We kunnen de groei van onze planten stimuleren door af en toe eens een slecht weer na te bootsen.
Hiervoor schakelen we enkele uren tot maximaal één dag 1 á 2 lampen uit.


Mij is een keer geadviseerd om 's middags de verlichting uit te doen ook vanwege de groei van de planten. Mijn verlichting staat nu dus aan van 9u tot 13u en van 16u tot 22u. Per saldo dus 10u tl-verlichting en 3u omgevingsverlichting (zon of bewolkt). Is dit nu een goede verdeling?

Gebruikersavatar

stylz
1000+
1000+
Berichten: 5423
Lid geworden op: 03 aug 2013 12:37
Locatie: Brielle

Re: Verlichting..

Bericht door stylz »

Je kan een lichtpauze inlassen van 4 uur, doel daar van is niet je planten beter te laten groeien op zich, maar om je natuurlijke CO2 weer te laten stijgen zodat het niet nul wordt en je daar door stagnatie in je planten krijgt na bv 4 uur branden met als gevolg alg.

Dit artikel is in een aantal opzichten achterhaald in zijn info over lampen, spectra enz.
LED komt al helemaal niet aan bod, ook logisch gezien de datum van schrijven.

Voor goede info over verlichting kijk eens hier.

http://www.easylife.eu/pg.html?id=54

Pagina's vol aan goede info, neem het in je op en je weet alles wat er te weten is :)
"It's nice to be important, but it's more important to be nice."

http://www.aquafora.nl/viewtopic.php?f= ... 89&start=0

Gebruikersavatar

ThaJaX
0-200
0-200
Berichten: 28
Lid geworden op: 22 jul 2014 15:50

Re: Verlichting..

Bericht door ThaJaX »

Bedankt voor de info, op die site staat ook ontzetten veel info. Nooit geweten dat er ook zoveel verschillende verlichtingen waren, als deze lampen versleten zijn eens goed rond gaan kijken (hoe lang gaat een gemiddelde t5 tl verlichting eigenlijk mee? Al met al weer een stuk wijzer dus :D

Als het niet voor de groei is maar voor de co2 is het niet meer nodig, heb sinds dit weekend een co2 setje erin gedaan. Dus ik ben weer terug gegaan naar 12u verlichting.

Plaats reactie

Terug naar “Verlichting en verwarming”