Aquariumplanten – voedingsstoffen,-tekorten en bemesting

Gebruikersavatar

Onderwerp auteur
Eska
400-600
400-600
Berichten: 452
Lid geworden op: 24 apr 2012 00:27
Locatie: Herzele-België

Aquariumplanten – voedingsstoffen,-tekorten en bemesting

Bericht door Eska »

Planten hebben een aantal organische en minerale voedingsstoffen nodig, zodat ze groeien en gezond blijven. Ze hebben hiervan niet al te veel nodig, maar zonder deze stoffen kunnen ze hun vitale biologische functies niet meer uitvoeren.

Er zijn twee grote categorieën van voedingsstoffen :

1. Macrovoedingsstoffen
2. Microvoedingsstoffen ( of sporenelementen)


Deze zijn beiden belangrijk voor de algehele gezondheid van aquariumplanten.

Macrovoedingstoffen worden gebruikt voor de structurele componenten, zoals onder andere cellen, proteïnen en vetten.
Microvoedingsstoffen worden vooral benut voor de cellulaire functies en voor het activeren van vitale enzymen.
Ik zal hier nu wat verder op ingaan.


MACROVOEDINGSSTOFFEN


Deze heeft de plant in hoge mate nodig.

Deze zijn :

- Calcium ( CA)
- Koolstof (C)
- Waterstof (H)
- Magnesium ( MG)
- Stikstof (n)
- Zuurstof (O)
- Fosfor (P)
- Zwavel ( S)
- Kalium (K


Uitleg bepaalde elementen ( zuurstof, waterstof en koolstof spreken voor zich):

Calcium
Onderdeel van celwanden, versterkt de cellen.

Magnesium
Onderdeel van bladgroenkorrels.

Fosfor
Onderdeel van het energietransport binnen de plant.

Zwavel
Onderdeel van verschillende aminozuren en eiwitten.

Kalium
Activeert verschillende enzymen, speelt een rol in het openen van de huidmondjes. Hierdoor kan de plant CO2 opnemen.



Zuurstof en Waterstof zijn in het aquarium meestal ruim aanwezig.
Calcium is gewoonlijk voldoende beschikbaar ( alleen in heel zacht water komen lage Calciumwaarden voor).
Stikstof wordt geabsorbeerd door de planten in de vorm van Nitraten en Ammonium, die voorhanden zijn door de biologische filters of organische en dierlijke afvalproducten.

Calcium, Magnesium en Zwavel zijn over het algemeen ruimschoots voldoende aanwezig in het leidingwater en een regelmatige wisseling van een deel van het aquariumwater zorgt er dan ook voor dat deze stoffen in voldoende mate aanwezig blijven. Afhankelijk van de samenstelling van het leidingwater kan vooral Magnesium wel eens in geringe mate voorkomen.

Maar :
Gezien het feit dat algengroei in het aquarium sterk afhankelijk is van de correlatie van de nitraten en fosfaten, is het in vele aquaria meer de praktijk om de aanwezigheid van deze stoffen te voorkomen dan dat men zich zorgen maakt of er voldoende aanwezig zijn voor de planten!
Daarom is het beter om een zekere balans te handhaven in de verhouding van nitraten en fosfaten in plaats van de traditionele manier waarbij de nitraat- en fosfaatwaardes in het aquarium zo laag mogelijk gehouden worden.

Kalium is een erg belangrijke voedingsstof voor aquariumplanten, indien er een tekort aan Kalium ontstaat kan dit remmend werken op de plantengroei.
Kalium zal dan ook altijd aanwezig zijn in vloeibare meststof! ( soms als aanvulling bij spoorelementenmeststof als bij totaalbemesting ( zie verder).


MICROVOEDINGSSTOFFEN

Deze hebben de planten maar in kleinere mate nodig :
Deze zijn :

- Borium (B)
- Koper ( CU)
- Mangaan (MN)
- Molybdeen (Mo)
- Chloor (Cl)
- Ijzer ( Fe)
- Zink (Zn)


Uitleg elementen

Koper
Koper is een onderdeel van verschillende enzymen voor oxidatie- en reductiereacties in planten. Zonder koper kunnen deze reacties – die nodig zijn voor onder andere fotosynthese – niet door blijven gaan.

Mangaan
Nodig om de chloroplasten (bladgroenkorrels) stevig te houden en om zuurstof vrij te laten komen.

Molybdeen
Het is nodig voor stikstof fixatie en nitraatreductie. M.a.w. is het nodig om stikstof in de plant te krijgen.

Chloor
Nodig om de zoutbalans te handhaven en om andere nutriënten via de wortels op te nemen. Speelt vermoedelijk een rol in de fotosynthese.

IJzer
Nodig om bladgroenkorrels te maken dus de belangrijkste katalysator bij vorming bladgroen.

Zink
Onderdeel van verschillende enzymen, waaronder de groei-enzymen.


In praktijk worden deze stoffen vaak in de gaten gehouden door het ijzergehalte te testen, omdat alle spoorelementen in plantenbemesting meestal in verhouding tot het ijzergehalte samengesteld zijn. Het belang van spoorelementen voor de plantengroei in het aquarium wordt vooral duidelijk, wanneer men beseft dat 99% van de verkrijgbare plantenvoedingen voor het aquarium grotendeels gericht zijn op het toedienen van sporenelementen aan de planten. Voor een gezonde groei hebben aquariumplanten namelijk al de hierboven vermelde spoorelementen nodig.
Ontbreekt er ook maar één element, of is het niet in voldoende mate aanwezig, dan is dit volgens Liebigs ‘ Wet van het minimum’(http://nl.wikipedia.org/wiki/Justus_von_Liebig) de beperkende groeifactor!


TEKENEN VAN VOEDINGSTEKORT(EN) :


Stikstofgebrek

Bij een gebrek aan Stikstof is de plant geelgroen gekleurd, waarbij oudere bladeren sterker aangetast zijn als jongere ( worden vaak geel en verschrompelen). Planten kunnen ook paars kleuren door de verhoogde vorming van Anthocyaan.

Fosfor (in de vorm van PO4)gebrek

Bij een gebrek treedt een groeistilstand op, de plant blijft echter groen, ze zijn zelfs donkerder dan normaal. De bladeren vallen af.

Calciumgebrek

Licht gebrek: Nieuwe bladeren zijn kleiner en verdraaid, er wordt minder bladweefsel aangemaakt, terwijl de nerven van de bladeren behouden blijven. Hierdoor krijgen de bladeren een gewelfd uiterlijk.

Middelmatig gebrek: Sterk gekromde en gedraaide bladeren en een zwakke groei. Nieuw gegroeide bladeren met witte strepen of randen. Wortels zijn vervormd en verdraaid, waarbij wortelpunten kunnen afsterven.

Zwaar gebrek: Nieuwe groei bijna geheel wit, bladeren klein en vervormd. Groei- en wortelpunten sterven af.



Magnesiumgebrek


Lage bladeren vergelen van de top naar binnen toe. Bladnerven blijven groen, terwijl de bladranden geel of wit verkleuren en afstreven.

Kaliumgebrek

Er vormen zich kleine afgestorven plekken in oudere bladeren. Zij kunnen als kleine gaatjes beginnen en dan steeds groter worden.

Bij jonge bladeren zien we vergelende punten en randen en in tegenstelling tot een Magnesiumgebrek worden bij Kaliumgebrek ook de bladnerven geel.

Ijzergebrek


Jonge blaadjes kleuren geel door minder chlorophylvorming. Blad en stengels hebben de zelfde kleur. Bij een zwaar gebrek ontbreekt Chlorophyl volledig in de (jonge) bladpunten waardoor de plant snel afsterft.

Mangaangebrek

Lijkt op ijzergebrek maar er ontstaan gele vlekken en/of grote gaten tussen de nerven.

Kopergebrek

Witte bladranden en afstervende bladpunten

Zinkgebrek

Gelige vlekken tussen bladnerven, beginnend bij bladpunten en randen.

Boriumgebrek

Dit lijkt sterk op een Calciumgebrek, maar jonge blaadjes zijn verdraaid en kleiner. Wortel- en bladtoppen sterven af.

Molybdeengebrek

De wat oudere bladeren zijn blauwgroen verkleurd, later treden gele vlekken tussen de bladnerven en bruine zones langs de bladranden.

Wat is nu belangrijk, uiteraard naast verlichting, eventuele CO2-toevoeging, waterbeweging, et cetera.
M.a.w. hoe kan je bemesten?


PLANTENBEMESTING



1. Voedingstabletten:

Dit soort tabletten bevatten meestal enkel sporenelementen met ijzer als hoofdbestanddeel. Deze tabletten bevatten meestal geen hoofdvoedingstoffen, sommige bevatten wel een klein deel Stikstof in de vorm van Ammonium of Nitraat. Een alternatief voor deze producten zijn leem of kleiballetjes ( waarbij ook soms extra elementen worden toegevoegd.)

Een voorbeeld hiervan zijn de Velda groeibollen of Tetra InitialSticks


Afbeelding

Afbeelding


Maar er zijn niet ook al bodemtabletten die pretenderen een volledige bemesting te bewerkstelligen. Sommige merken hebben zelfs tabletten specifiek voor een bepaalde soort.

Voorbeelden :


Afbeelding

Afbeelding

Afbeelding


2. Spoorelementen bemesting:


Een bemesting met spoorelementen kan variëren van een ijzertoevoeging aan het water tot een product met het totale spectrum aan sporenelementen, waarbij ijzer het hoofdbestanddeel is.
Over het algemeen worden spoorelementen bemestingen verkocht in een vloeibare vorm die aan het aquariumwater toegevoegd kunnen worden.
Een spoorelementen bemesting kan als alleenstaand product voor het aquarium gebruikt worden of eventueel in combinatie met een totaalbemesting voor aquariumplanten.

Het grootste verschil tussen een zuivere spoorelementen bemesting en een totaalbemesting is meestal het ontbreken van Kalium en Magnesium in een spoorelementen bemesting ( die toch wel, zoals hierboven vermeld, belangrijke stoffen zijn).


paar voorbeelden van spoorelementen bemesting :


- Easy life ferro.

Afbeelding

- HS Aqua Ferrocell

Afbeelding


3. Totaalbemesting :


Een totaalbemesting voor het aquarium komt in de meeste gevallen neer op een spoorelementen bemesting die tevens de hoofdvoedingsstoffen Kalium en Magnesium bevat.
Naast deze voedingstoffen kunnen er afhankelijk van het merk bijvoorbeeld ook aminozuren, groeistimulerende stoffen en/of vitaminen aan het product zijn toegevoegd.

Een totaalbemesting bevat in feite niet het gehele spectrum aan voedingsstoffen, maar bestaat eigenlijk uit de voedingsstoffen waarvan in de meeste aquariums een tekort ontstaat. Voor de meeste aquariums zal een totaalbemesting dan ook ruimschoots voldoen aan de vraag van de planten.
Enkel in aquariums met een zeer laag nitraat en fosfaat gehalte kan het nodig zijn om ook stikstof-en fosforhoudende stoffen toe te voegen aan het aquarium. ( Zoals easy life nitro of easy life fosfo). Er bestaat ook easy life Kalium/Potassium


Afbeelding

Afbeelding

Afbeelding


Paar voorbeelden van totaalbemesting :

- Easy life Profito
- JBL ferropol ( bevat Ijzer, kalium en andere sporenelementen)
- Sera Florena
- etc


Afbeelding

Afbeelding

Afbeelding


4. Voedingsbodem :

Het gebruik van een voedingsbodem is een bron van discussie. Vroeger werden voedingsbodems vaak gebruikt, omdat de vloeibare bemesting toen nog in zijn kinderschoenen stond. Voedingsbodems worden nu soms nog – deels ook uit commerciële redenen- aangeraden.

Voor sommige planten is een voedingsbodem bevorderlijk, denken we maar aan de bladplanten, zoals Echinodorus, Cryptocoryne – die hun voeding voor een groot deel uit de bodem halen. Voor andere plantengroepen – zoals de meeste stengelplanten – draagt een voedingsbodem niet veel bij.

Een voedingsbodem kan een vorm van ergernis vormen, denken we maar aan vissen die in de bodem woelen en zo de voedingsbodem in het water terecht laten komen ( met soms problemen met de filter of een sterke algengroei).

Een voedingsbodem raakt natuurlijk ook na een tijd uitgeput, dus als lange termijnvisie is hij zeker niet interessant. Bijkomend kan een voedingsbodem ook rotten en die uit het aquarium verwijderen is een vreselijk werk ; dit is haast niet haalbaar zonder al het grind of zand mee te verwijderen.

Een laatste opmerking is dat stengelplanten ook moeten bemest worden en zoals gezegd hebben die weinig tot niets aan een voedingsbodem, waardoor er toch nog vloeibare mest moet worden toegevoegd. Een voedingsbodem, extra vloeibare mest, mest door uitwerpselen van vissen…er dreigt een gevaar voor overbemesting.

Afbeelding


Tot slot :

Voor alle duidelijkheid :
Bemesting alleen zorgt niet voor prachtige planten. De wisselwerking tussen koolstofverbindingen, PH-waarde en carbonaathardheid (KH) spelen evenzeer een belangrijke rol. Voor de fotosynthese van planten is het koolstofdioxide, dat door de verbinding met water tot koolzuur wordt, één van de belangrijkste voedingsstoffen.
Ook de waterhardheid ( GH) speelt een belangrijke rol! ( en zoals reeds gezegd : verlichting, waterbeweging, et cetera)

Tevens reageren ook niet alle waterplanten op dezelfde manier op bemesting. De voedingsstoffen worden door elke plantensoort in een verschillende hoeveelheid en samenstelling opgenomen. Er zouden bijna wetenschappelijke laboratoriumproeven nodig zijn om de voedselbehoefte van elke individuele plant vast te stellen, wat dus onmogelijk is. M.a.w. een volledig doelgerichte bemesting is nagenoeg onmogelijk!!

Gebruikersavatar

Geert
1000+
1000+
Berichten: 1317
Lid geworden op: 14 apr 2013 18:10
Locatie: Delfzijl

Re: Aquariumplanten – voedingsstoffen,-tekorten en bemesting

Bericht door Geert »

Zeer nuttig ben nu op de helft na het eten ga ik verder :D

Gebruikersavatar

Bertus
1000+
1000+
Berichten: 4898
Lid geworden op: 29 jan 2012 13:45
Locatie: Lopik

Re: Aquariumplanten – voedingsstoffen,-tekorten en bemesting

Bericht door Bertus »

Mooi stukje, ik roep "Sticky" :D
Ik heb ze alle 7 op een rijtje, alleen werken ze in ploegendienst !!!!!

Juwel Primo 70, The forest on the rocks viewtopic.php?f=28&t=13394
Juwel Vision 180 (gestopt) ; viewtopic.php?f=28&t=7237
Betta nano bakje (verkocht) viewtopic.php?f=28&t=7865

Gebruikersavatar

Geert
1000+
1000+
Berichten: 1317
Lid geworden op: 14 apr 2013 18:10
Locatie: Delfzijl

Re: Aquariumplanten – voedingsstoffen,-tekorten en bemesting

Bericht door Geert »

idd heb het nu helemaal gelezen zeer nuttig dank je voor de info.

Gebruikersavatar

Kevin Noord-Brabant
Hoofdbeheerder / oprichter
Hoofdbeheerder / oprichter
Berichten: 6842
Lid geworden op: 19 okt 2007 09:37

Re: Aquariumplanten – voedingsstoffen,-tekorten en bemesting

Bericht door Kevin »

Hele nuttige info Eska, ook deze als sticky onderwerp gemaakt.
Groetjes Kevin.

Doe het zelf achterwand

Gebruikersavatar

Onderwerp auteur
Eska
400-600
400-600
Berichten: 452
Lid geworden op: 24 apr 2012 00:27
Locatie: Herzele-België

Re: Aquariumplanten – voedingsstoffen,-tekorten en bemesting

Bericht door Eska »

bedankt! ;)

Gebruikersavatar

karinD Zuid-Holland
1000+
1000+
Berichten: 2096
Lid geworden op: 27 feb 2013 10:49
Locatie: Het Groene Hart

Re: Aquariumplanten – voedingsstoffen,-tekorten en bemesting

Bericht door karinD »

Erg nuttig stukje, dank je wel. Ik ga het nog eens rustig doorlezen vlak voor mijn aquarium komt 8)
Als ze me missen, ben ik bij mijn vissen

Gebruikersavatar

lex
1000+
1000+
Berichten: 4642
Lid geworden op: 12 mei 2012 16:02
Locatie: Maastricht

Re: Aquariumplanten – voedingsstoffen,-tekorten en bemesting

Bericht door lex »

Erg goed stuk :duim:
Think like a proton and stay positive... ;)
Mijn juwel rio 125

Gebruikersavatar

sjaak
0-200
0-200
Berichten: 1
Lid geworden op: 25 aug 2013 15:22

Re: Aquariumplanten – voedingsstoffen,-tekorten en bemesting

Bericht door sjaak »

Heel mooi,
Als je nu met samen dit artikel de estimative bemestings methode gaat toepassen.....
dan kan er eigenlijk niets meer fout gaan.

google maar eens op estimative index voedings methode.
dit natuurlijk voor de mensen die dit nog niet toepassen.

Gebruikersavatar

stylz
1000+
1000+
Berichten: 5423
Lid geworden op: 03 aug 2013 12:37
Locatie: Brielle

Re: Aquariumplanten – voedingsstoffen,-tekorten en bemesting

Bericht door stylz »

"It's nice to be important, but it's more important to be nice."

http://www.aquafora.nl/viewtopic.php?f= ... 89&start=0

Gebruikersavatar

Sjakie
400-600
400-600
Berichten: 440
Lid geworden op: 06 feb 2013 20:36
Locatie: Pijnacker

Re: Aquariumplanten – voedingsstoffen,-tekorten en bemesting

Bericht door Sjakie »

Mooi stuk met veel bruikbare info :tums:

Ben je zeker wel een poosje zoet mee geweest om alles te tikken :P
Hebben de vissen dorst ? Geef ze dan wat water !

Gebruikersavatar

AquaMartin
400-600
400-600
Berichten: 410
Lid geworden op: 17 sep 2014 14:52

Re: Aquariumplanten – voedingsstoffen,-tekorten en bemesting

Bericht door AquaMartin »

Hoe zit het met bemesten van micro (profito) en macro (fosfaat, nitraat) tegelijk? In een ander topic zei Stylz dat je micro en macro beter niet tegelijk kon geven. Is het dan beter om het op andere dagen te geven?

Gebruikersavatar

stylz
1000+
1000+
Berichten: 5423
Lid geworden op: 03 aug 2013 12:37
Locatie: Brielle

Re: Aquariumplanten – voedingsstoffen,-tekorten en bemesting

Bericht door stylz »

AquaMartin schreef:Hoe zit het met bemesten van micro (profito) en macro (fosfaat, nitraat) tegelijk? In een ander topic zei Stylz dat je micro en macro beter niet tegelijk kon geven. Is het dan beter om het op andere dagen te geven?
ja dat bedoelde ik :)
"It's nice to be important, but it's more important to be nice."

http://www.aquafora.nl/viewtopic.php?f= ... 89&start=0

Gebruikersavatar

AquaMartin
400-600
400-600
Berichten: 410
Lid geworden op: 17 sep 2014 14:52

Re: Aquariumplanten – voedingsstoffen,-tekorten en bemesting

Bericht door AquaMartin »

Wat gebeurt er eigenlijk wanneer je ze tegelijk geeft? (vraagje uit nieuwsgierigheid)

Gebruikersavatar

stylz
1000+
1000+
Berichten: 5423
Lid geworden op: 03 aug 2013 12:37
Locatie: Brielle

Re: Aquariumplanten – voedingsstoffen,-tekorten en bemesting

Bericht door stylz »

Dan kunnen ze reageren met elkaar en stoffen vormen die je planten niet op kunnen nemen bv kaliumfosfaat en ijzer geeft dan ijzerfosfaat en daar hebben je planten helemaal niets aan, dat wordt in die vorm zelfs verkocht als slakken bestrijder.

Daarom doseer je het het best 24 uur uit elkaar, vorm je ijzerfosfaat bv dan zijn beide niet biologisch beschikbaar zoals dat heet, ga je meten dan is het er uiteraard wel, maar je planten verkommeren omdat ze het niet op kunnen nemen.
"It's nice to be important, but it's more important to be nice."

http://www.aquafora.nl/viewtopic.php?f= ... 89&start=0

Plaats reactie

Terug naar “Planten”